انتظار مثبت و منفی در اندیشه قرآنی آیت الله خامنه ای (مدظله)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث، مجتمع آموزش بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

2 دانش‌پژوه کارشناسی ارشد تفسیر و علوم قرآن، از کشور پاکستان، مجتمع آموزش بنت‌الهدی، جامعه‌المصطفی العالمیه، قم، ایران.

چکیده

انتظار مفهومی قرآنی است که کاربست فراوانی در روایات آخرالزمان دارد. در طول تاریخ درباره تبیین چیستی، چگونگی و چندگونگی مفهوم انتظار دیدگاه‌های متعددی ظهور یافته است. مقام معظم رهبری(مد ظله) از متفکرانی است که به مسئله انتظار و مهدویت نگاهی نظام‌مند دارد. نوشتار پیش‌رو با هدف بررسی ابعاد انتظار مثبت که همان انتظار حقیقی است در اندیشه مقام معظم رهبری (مدظله) باروش توصیفی-تحلیلی، خاستگاه وحیانی چنین اندیشه‌ای را بررسی و انتظار مثبت و منفی را برپایه نظام فکری ایشان ترسیم‌ می‌کند. در ابتدا مفهوم انتظار از دیدگاه آیات و روایات و نظر امام خامنه‌ای (مد ظله) تبیین شده است. در ادامه انواع انتظار و مؤلفه‌های تأثیرگذاری انتظار مثبت در زندگی منتظران براساس نظرات ایشان بررسی می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که دعابسندگی، استعجال و انتظار خنثی برداشت‌های منفی از انتظار است و انتظار حقیقی تنها انتظاری است که سه عنصر فکری، انگیزشی و رفتاری دارد.
 

کلیدواژه‌ها


  1. قرآن الکریم (1388). مترجم: مکارم شیرازی، ناصر. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
    1. ابن عقده کوفی، احمد (1424). فضائل امیر مؤمنان (ع). قم: انتشارات دلیل ما.
    2. آیتی، نصرتالله (۱۳۹۰). زمینهسازی ظهور چیستی و چگونگی. نشریه مشرق موعود، 5(19)، 44-62.
    3. جمعی از نویسندگان (1391). ولایت و حکومت (بیانات مقام معظم رهبری (مدظله) درباره‌ ولایت و حکومت). تهران: مؤسسه‌ جهادی مرکز صهبا.
    4. جوادی آملی، عبدالله (1389). امام مهدی موجود موعود. قم: انتشارات اسراء.
    5. خامنه‌ای، سیدعلی (1354). طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
    6. خامنه‌ای، سیدعلی (1398). نگاهی به نظریه انتظار در اندیشه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌‌ای. تهران: انتشارات انقلاب اسلامی.
    7. خسروپناه، عبدالحسین (۱۳۹۹). مبانی و اصول حکمی قرآنی انتظار از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای. نشریه جامعه مهدوی، 1(1)، 132- 159.
    8. زرقانی، اعظم (1399). مهدویت در آینه تربیت. نشریه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 46(28)، 31-52.
    9. سایت دفتر مقام معظم رهبری (مدظله). ir
    10. صدوق، محمد (1413). من لایحضره فقیه. مصحح: غفاری، علی‌اکبر. قم: جامعه مدرسین.
    11. صدوق، محمد‌بن علی (۱۳۹۵). کمال‌الدین و تمام النعمه. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    12. طوسی، محمد‌بن الحسن (1370). الغیبه. قم: دار‌المعارف الاسلامیه.
    13. فاضلی‌نیا، نفیسه (۱۳۸۷). ظرفیت‌های انقلاب اسلامی در راستای زمینه‌سازی ظهور منجی، نشریه مشرق موعود، 11(3)، 5- 12.
    14. فلاح، محمدجواد.، و عواطفی، زهرا (1398). انتظار مطلوب: رهاورد تعامل عقل و احساس؛ نقدی بر رویکرد -احساسی در مسئله مهدویت، نشریه مشرق موعود، شماره50، 171-200.
    15. کلینی، محمد‌بن یعقوب (۱۴۰۷). الکافی. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    16. مجلسی، محمدباقر (1404). بحارالانوار. تهران: دار‌الکتب الاسلامیه.
    17. مرکز مدارک ‌فرهنگی ‌انقلاب ‌اسلامی (1369). مجموعه خطبه‌های نماز جمعه تهران. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    18. مولوی‌نیا، محمدجواد (1389). سیمای مهدویت در قرآن. قم: انتشارات ولی‌عصر.
    19. نعمانی، محمود‌بن ابراهیم (۱۳۹۷). الغیبه. تهران: نشر صدوق.